Trong truyền thống văn hóa của người Việt khi xây dựng một ngôi nhà có 3 lễ quan trọng là: lễ động thổ, lễ cất nóc nhà và lễ tân gia. Động thổ cúng trước khi khởi công xây dựng, tân gia là lễ lên nhà mới. Còn cất nóc là gì? Có cần thiết phải làm lễ cúng cất nóc nhà hay không? Cần chuẩn bị những gì? Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Lễ cất nóc công trình nhà phố 7 tầng Hào Nam (Ảnh: TIDIARC)

Cất nóc là gì?

Cất nóc là một nghi lễ quan trọng trong quá trình xây dựng, đặc biệt quan trọng đối với công trình nhà ở và thường thực hiện khi đổ bê tông cho sàn mái. Lễ cất nóc nhà đồng nghĩa với việc hoàn thành một phần quan trọng của ngôi nhà.

Điều này không chỉ đảm bảo sự thuận lợi cho việc xây dựng mà còn mang theo những ý nghĩa phong thủy, với hy vọng rằng nghi lễ cất nóc nhà sẽ góp phần mang lại hạnh phúc, sự thoải mái và yên bình cho gia đình khi gia chủ chuyển đến sống trong ngôi nhà mới.

Lễ cúng cất nóc nhà, hay còn gọi là lễ Thượng Lương, có nghĩa là ngày gia chủ đặt thanh giữa của nóc nhà lên phần mái dốc có kèo. “Thượng” có ý nghĩa là phía trên, trong khi “Lương” hiểu là xà nhà. Điều này đơn giản như việc đưa thanh giữa của mái nhà lên vị trí chính giữa, đóng vai trò quan trọng trong quá trình xây dựng và làm đẹp ngôi nhà mới.

Có cần thiết phải làm lễ cúng cất nóc nhà không?

Lễ cúng cất nóc có ý nghĩa giống như lễ động thổ, khởi công xây dựng, lễ tân gia (về nhà mới) là cầu mong những điều may mắn thuận lợi đến với gia chủ và công trình. Theo phong tục của người Việt “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Lễ cất nóc nhà ở còn là nghi thức thông báo cho các vị thần, thổ công, thổ địa về công việc xây dựng. Đồng thời gia chủ cũng cầu mong vị thần, tổ tiên phù hộ may mắn và nhiều sức khỏe cho thành viên sống trong ngôi nhà.

Lễ cúng cất nóc với sự tham gia của chủ nhà và đơn vị thi công (Ảnh: TIDIARC)

Lễ cũng cất nóc nhà không chỉ là sự kiện quan trọng mà còn đóng vai trò quyết định trong quá trình xây dựng, đặc biệt là đối với các công trình nhà ở. Đối với những dự án lớn như chung cư, đây không chỉ là cơ hội để chủ nhà mong đợi sự thuận lợi và may mắn trong quá trình xây dựng, mà còn là bước quan trọng đánh dấu sự hoàn thiện phần thô của dự án. Sự hiện diện của chủ đầu tư và cổ đông trong lễ cất nóc nhà không chỉ là việc chứng nhận chất lượng và tiến độ của công trình mà còn là cơ hội để công bố sự uy tín và thành công của dự án.

Như vậy, lễ cúng cất nóc nhà đóng vai trò rất quan trọng và cần thiết.

Cần chuẩn bị gì cho lễ cúng cất nóc nhà?

Mâm lễ cúng cất nóc:

Mâm cúng lễ đầy đủ thể hiện thành ý của gia chủ tới các vị thần và gia tiên, các lễ vật bạn cần chuẩn bị gồm có:

• 1 con heo quay hoặc 1 con gà luộc
• 1 đĩa xôi hoặc có thể thay bằng bánh chưng
• Một số món mặn khác: chè, đồ xào, canh
• 1 đĩa muối
• 1 đĩa gạo
• 1 chén nước
• 5 chén rượu
• 5 chén trà
• 1 bao thuốc lá
• 5 chiếc oản
• 1 đĩa trầu cau
• 1 đĩa trái cây (3 hoặc 5 quả)
• 9 bông hoa
• Tiền vàng
• Quần áo quan thần

Đây là đồ lễ cho một mâm cúng cất nóc dự án đơn giản. Ngoài ra, bạn có thể chuẩn bị thêm hoặc bớt lễ vật tùy theo điều kiện cho phép.

Mâm lễ cúng

Văn khấn cúng cất nóc:

Bài khấn trong lễ cúng cất nóc nhà thường do thầy cúng tự chuẩn bị, nhưng nếu chủ nhà là người cúng, thì bạn có thể đọc theo bài cùng sau:

“Nam mô a di Đà Phật (3 Lần)

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ chư vị Tôn thần

Con kính lạy quan Đương niên

Con kính lạy các tôn thần bản xứ

Tín chủ con là:……………………………………….

Ngụ tại:………………………………………………

Hôm nay là ngày………..tháng………năm………..

Tín chủ con thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương, dâng lên trước án, có lời thưa rằng: Vì tín chủ con khởi tạo……cất nóc căn nhà ở địa chỉ:……………..ngôi dương cơ trụ trạch để làm nơi cư ngụ cho gia đình, con cháu.

Nay chọn được ngày lành tháng tốt, kính cáo chư vị linh thần, cúi mong soi xét và cho phép được cất nóc.

Tín chủ con thành tâm kính mời:

Ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần

Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại vương

Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa.

Ngài Định phúc Táo quân.

Các ngài Địa chúa Long Mạch tôn thần và tất cả các vị Thần linh cai quản trong khu vực này:

Cúi xin các Ngài, nghe thấy lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho chúng con vạn sự tốt lành, công việc hanh thông, chủ – thợ được bình an, ngày tháng hưởng phần lợi lạc, âm phù dương trợ, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.

Tín chủ lại xin phổ cáo với các vị Tiểu chủ, Hậu chủ và các vị Hương linh, các hồn y thảo phụ mộc, phảng phất quanh khu vực này, xin mời các vị tới đây thụ hưởng lễ vật, phù trì tín chủ, cũng như chủ thợ đôi bên khiến cho an lành, công việc chóng thành, muôn sự như ý.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô a di Đà Phật (3 lần)”

Ngoài ra, trong quá trình thực hiện lễ cúng cất nóc nhà, gia chủ cũng cần lưu ý lựa chọn ngày giờ, chuẩn bị bàn thờ, và mời người hợp cung mệnh để đem lại sự may mắn và an lành cho ngôi nhà mới.